Zaburzenia i choroby psychiczne diagnozuje się u coraz większej liczby ludzi. Z roku na rok przybywa zwolnień lekarskich wystawianych z tej przyczyny, wiele osób leczy się, jednocześnie wykonując swoje obowiązki zawodowe, inni nie mają takiej możliwości. Czego można oczekiwać w takiej sytuacji od pracodawcy? Jak wspierać osobę z zaburzeniami psychicznymi, jeśli dzielicie razem biuro? Sprawdź w naszym artykule dotyczącym związków między leczeniem psychiatrycznym a pracą.
O czym przeczytasz w artykule:
• Zatajenie choroby psychicznej przed pracodawcą – czy to coś złego?
• Zwolnienie lekarskie od psychiatry a powrót do pracy
• Leczenie psychiatryczne a praca – jak aktywność zawodowa wpływa na proces zdrowienia?
• Leczenie psychiczne a praca – jak wygląda sytuacja?
• Jak wspierać współpracownika z zaburzeniami psychicznymi?
| Równość i tolerancja – ważne wyzwania współczesności
Zatajenie choroby psychicznej przed pracodawcą – czy to coś złego?
Depresja to jedna z najczęściej diagnozowanych współcześnie chorób w ogóle. Coraz więcej mówi się też o innych chorobach i zaburzeniach na podłożu psychicznym, które dosięgają spory odsetek populacji. Badanie kondycji psychicznej Polaków (EZOPII) wykazało, że ponad 26% obywateli naszego kraju doświadczyło w życiu przynajmniej jednego zaburzenia psychicznego. Około 5 mln ma za sobą doświadczenie zaburzeń lękowych, 1,5 mln – zaburzeń afektywnych. To bardzo dużo i świadczy o tym, że w każdym środowisku prawdopodobnie znajduje się jakaś osoba zmagająca się – teraz lub w przeszłości – z kryzysami psychicznymi.
Jednak w środowisku pracy ze zrozumieniem tego typu problemów bywa różnie. Zdarza się, że przyznanie się do zaburzeń psychicznych sprawia, że współpracownicy czy przełożeni patrzą na pracownika podejrzliwie, zaczynają się go obawiać, odsuwają od ważnych zadań czy kluczowych klientów. W niektórych przypadkach kończy się to nawet zwolnieniem z pracy – oczywiście bez nazwania jasno przyczyny.
Dlatego wielu ludzi wstydzi się przyznać do swoich problemów i ukrywa diagnozę przed pracodawcą i współpracownikami. Ma do tego prawo – informacje o stanie zdrowia to w końcu dane wrażliwe i nie ma obowiązku ujawniania ich nikomu, nawet przełożonemu czy rekruterowi podczas rozmowy kwalifikacyjnej. Koniecznie jest za to poinformowanie o chorobie lekarza medycyny pracy podczas badań okresowych. Określi on wówczas, czy z danym zaburzeniem można wykonywać określone obowiązki. Jeśli chory bierze leki i jest pod opieką psychiatry, to zazwyczaj nie ma przeciwskazań do tego, by dalej wykonywał swoją pracę. Oczywiście z pewnymi wyjątkami – na przykład leki często obniżają koncentrację, co może wykluczyć z wykonywania takich zawodów jak kierowca czy asystent ruchu lotniczego. Są to jednak sytuacje za każdym razem analizowane jednostkowo.
| Jak wzmacniać odporność psychiczną, gdy panuje kryzys?
Zwolnienie lekarskie od psychiatry a powrót do pracy
Nie zawsze jednak zmaganie z zaburzeniami psychicznymi da się ukryć. Czasem wymaga ono dłuższego leczenia na przykład w szpitalu. W takiej sytuacji wiele osób zastanawia się, jak zwolnienie chorobowe od psychiatry wpłynie na ich pracę i możliwości powrotu do niej po zakończeniu leczenia. Formularz zwolnienia nie zawiera informacji o rozpoznaniu i zalecanym leczeniu – dlatego nikt, komu o tym nie powiesz, nie dowie się, z jakich konkretnie przyczyn jesteś niezdolny do wykonywania obowiązków.
Zwolnienie lekarskie od psychiatry może być wystawione na maksymalnie 182 dni, czyli pół roku. Warto jednak wiedzieć, że po upływie trzech miesięcy pracodawca ma prawo rozwiązać umowę o pracę bez okresu wypowiedzenia. Jeśli L4 trwało dłużej niż 30 dni, to po jego zakończeniu pracownik zostaje skierowany na badania lekarskie, które mają określić jego zdolność do powrotu do zajęć zawodowych. W przypadku gdy lekarz uzna, że jest on możliwy – pracownik wraca na takich samych zasadach, jak każdy inny chory przebywający na zwolnieniu.
| Zwolnienie od psychiatry – ABC
Leczenie psychiczne a praca – jak aktywność zawodowa wpływa na proces zdrowienia?
Osoby zmagające się z chorobami psychicznymi bardzo potrzebują rutyny, obowiązków i poczucia przynależności. Dlatego dla wielu z nich praca jest jednym z elementów niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania. Co ciekawe, badania wykazały, że wiąże się ona z redukcją objawów chorobowych*, pozytywnie wpływa także na sytuację ekonomiczną i społeczną.
Niestety, odsetek osób, które ze względu na choroby psychiczne mają orzeczenie o niepełnosprawności i które nigdzie nie pracują, wynosi 37% i jest najwyższy spośród wszystkich grup niepełnosprawności. Aż 48% osób ze znacznym stopniem niepełnosprawności na tym tle i 32% z umiarkowanym nigdy nie pracowała. Przyczyną jest częściowo stosunek pracodawców: 24,5% z nich przerwałoby proces rekrutacji, gdyby okazało się, że kandydat chorował psychicznie, a dla 12% byłby to powód do zwolnienia już zatrudnionej osoby*.
| Dyskryminacja pośrednia i bezpośrednia – różnice
Leczenie psychiczne a praca – jak wygląda sytuacja?
W 2011 roku wprowadzono w Polsce Narodowy Program Ochrony Zdrowia Psychicznego. Zakłada on m.in. aktywizację zawodową osób z poważnymi zaburzeniami psychicznymi. Ok. 75% spośród nich powinno być włączonych w programy pracy i rehabilitacji zawodowej. Niestety – nie jest*. Póki co osoby z tych grup zatrudniane są przede wszystkim w subsydiowanych zakładach pracy chronionej, przedsiębiorstwach społecznych czy zakładach aktywności zawodowej. Mimo że prywatni pracodawcy mogą czerpać pewne korzyści z zatrudniania osób ze stopniem niepełnosprawności w postaci dofinansowania do wynagrodzenia czy ulg w składkach, rzadko decydują się na pracowników z problemami natury psychicznej**. Środków finansowych, które zapewniłyby wszystkim potrzebującym godne warunki zatrudnienia, adekwatne do ich umiejętności, wykształcenia i możliwości, stale brakuje.
Na szczęście to się zmienia i coraz więcej pracodawców dąży do przełamania tabu związanego z zatrudnianiem osób zmagających się z chorobami psychicznymi. Wielu z nich oferuje w ramach benefitów pozapłacowych wsparcie psychologiczne i konsultacje ze specjalistami, by nawet osoby, którym trudno wyciągnąć rękę po pomoc i samodzielnie udać się do lekarza, mogły otrzymać wsparcie i motywację do dalszego leczenia. Coraz popularniejsze jest też organizowanie szkoleń, spotkań i warsztatów poruszających tematy zdrowia psychicznego, skierowanych m.in. do managerów i dotyczących tego, jak wspierać pracowników w kryzysie psychicznym – z depresją, wypaleniem zawodowym czy innymi zaburzeniami. Popularna staje się też współpraca z różnymi fundacjami, które działają na rzecz normalizacji chorób psychicznych i wsparcia chorych w powrocie do pracy, przeciwdziałania ich izolacji i stygmatyzacji. Dzięki temu coraz więcej firm ma świadomość, że zrozumienie i wsparcie pracowników to jedna z kluczowych kwestii, wprowadza elastyczny czas pracy czy inne udogodnienia mające pomóc chorym osobom w wykonywaniu ich obowiązków.
| Ableizm – co to jest i jak z tym walczyć?
Jak wspierać współpracownika z zaburzeniami psychicznymi?
Jeśli Twój kolega z biurka obok znajdzie się w kryzysie psychicznym, warto wiedzieć, jak go wspierać. Wbrew pozorom to wcale nie jest trudne – wystarczy mieć zrozumienia dla jego rozkojarzenia czy wolniejszego tempa pracy. Pamiętaj, że to przejściowe, a dzięki terapii minie. Najważniejsze jest jednak wsparcie – osoby chorujące chcą czuć, że są szanowane, wspierane i akceptowane. To bardzo pomaga w wyjściu na prostą.
Szczególną uwagę warto zwracać na język, by nie stygmatyzować i nie utożsamiać chorego z chorobą. Zamiast więc „schizofrenik” należy mówić „osoba ze schizofrenią” i w żadnym wypadku nie używać niestosownych określeń takich jak „maniakalne zachowanie”, „psychiatryk” itd. Jeśli jest sytuacja, w której nie wiesz, jak się zachować, wyobraź sobie, że masz przed sobą osobę chorą na nowotwór czy chorobę wieńcową. Takie ćwiczenia pozwala uświadomić sobie, że choroba psychiczna to także choroba, przejściowy stan, który nie zabiera całej osobowości.
Kreator CV: stwórz za darmo w 3 prostych krokach skuteczne i profesjonalne CV
Artykuł pochodzi ze strony: https://porady.pracuj.pl/zycie-zawodowe/leczenie-psychiatryczne-a-praca/
* http://medpr.imp.lodz.pl/Pracownik-z-choroba-psychiczna-mozliwosci-i-bariery-w-pracy-zawodowej,1954,0,2.html
** https://www.medexpress.pl/pacjent/do-pracy-z-choroba-psychiczna-65879/